Iedereen is wel eens jaloers. Maar wat is jaloezie precies en wat kun je er tegen doen?
Jaloezie is een emotie die net als blijdschap, angst, boosheid en verdriet onlosmakelijk met ons menszijn verbonden is. We worden met synoniemen als ijverzucht, rivaliteit, afgunst en angst om de oren geslagen, maar een eenzijdige definitie ontbreekt.
Gevoelens
Het beter willen doen dan de ander, het vechten om de eer, iemand iets misgunnen, het bang zijn om dierbaren te verliezen. Dit zijn allemaal gevoelens die met jaloezie te maken kunnen hebben, maar die zeker niet altijd samengaan.
Wanneer je beter wilt presteren dan een collega, wil dat nog niet zeggen dat je hem of haar een promotie misgunt. En wanneer je beste vriendin een relatie krijgt, wil dat nog niet zeggen dat jij het op haar partner voorzien hebt.
Rationele en irrationele jaloezie
Om een betere definitie van jaloezie te geven, is het onderscheid tussen rationele en irrationele jaloezie van de Amerikaanse gedragstherapeut Albert Ellis erg bruikbaar.
Hierbij is rationele jaloezie het gevoel dat optreedt als er daadwerkelijk redenen zijn om jaloers te worden (bijvoorbeeld wanneer je partner vreemdgaat of een ander er met de credits van jouw werk vandoor gaat). Je hebt dus rationeel ‘normaal’ gezien alle reden om je teleurgesteld, spijtig of verdrietig te voelen.
Irrationele jaloeziegevoelens worden gevoed door onzekerheid en angst. Je denkt dat er iets gaat gebeuren, zonder dat daar directe aanleiding toe is. Hierbij krijgen onterechte gevoelens van woede, wantrouwen en waanzin de overhand.
Jaloezie als drijfveer
Jaloezie wordt vaak gezien als een slechte eigenschap, maar wie beter tussen de regels doorleest, weet dat jaloezie niet per se verkeerd hoeft te zijn. Jaloeziegevoelens zijn onvermijdelijk en horen nu eenmaal bij ons complexe gevoelsleven.
Dat wil overigens niet zeggen dat er niets positiefs uit voort kan komen. Jaloezie prikkelt je om nog beter te doen door lering uit het verleden te trekken en verbeteringen in je leven aan te brengen.
Hier 10 tips om beter met gevoelens van jaloezie om te gaan:
Tip 1
Relativeer! Bedenk dat niemand de beste, leukste of knapste kan zijn en jij dus ook niet. Verwacht dat dan ook niet van jezelf, dat doet een ander ook niet.
Tip 2
Werk aan je zelfvertrouwen, want onzekerheid is de grootste ‘jaloezievoeder’. Je bent dan misschien niet de beste, leukste of knapste ter wereld, je bent wel uniek en hebt kwaliteiten genoeg om de moeite waard te zijn.
Tip 3
Stel jezelf de vraag: waarom ben ik jaloers? Gaat het om iets dat een ander heeft en jij niet? Bekijk dan eens wat het is dat je zou willen en hoe je datgene zou kunnen bereiken. Wees wel realistisch in het stellen van je doelen. Een mooie auto of leuke baan moet lukken, maar een maatje 34 terwijl je altijd maat 42 hebt, is misschien niet hetgeen je zou moeten nastreven. Het zou je waarschijnlijk niet eens gelukkiger maken.
Tip 4
Accepteer en wees blij met de verschillen tussen mensen. De één is goed in sport, de ander kan goed schilderen. Als iedereen hetzelfde was, zou de wereld maar saai zijn. Dan ambieerde iedereen hetzelfde, viel iedereen op dezelfde personen en was jij niet uniek.
Tip 5
Bedenk dat iedereen zijn onzekerheden heeft. Jij bent misschien jaloers op een vriendin met een gelukkig gezinsleven, terwijl die vriendin jouw succesvolle carrière benijdt.
Tip 6
Draai de rollen eens om. Hoe zou jij behandelt willen worden als je degene was waar je jaloers op bent? Wees blij voor de ander, laat niet merken dat je jaloers bent.
Tip 7
Leer van het verleden. Fouten zijn er om verbeterd te worden, dus wees niet te hard voor jezelf.
Tip 8
Pijn in je buik, hoofdpijn en slapeloze nachten zijn signalen dat je ergens te veel mee bezig bent. Laat jaloeziegevoelens vooral niet de overhand krijgen, roep ze een halt toe door erover te praten (wegdrukken werkt averechts!).
Kun je niet bij je moeder, goede vriendin of partner terecht, denk dan eens aan professionele hulp. Een psycholoog kan je inzicht geven in de oorzaken van je jaloezie en je helpen het gevoel tegen te gaan.
Tip 9
Een ander proberen te veranderen is zinloos en wekt alleen maar irritatie op. Begin bij jezelf en zwelg vooral niet in zelfmedelijden. Ben je ongelukkig met je huidige situatie? Wat kan er dan voor zorgen dat je wel gelukkig wordt?
Of dit nu betekent dat je een relatie moet verbreken, een andere baan moet zoeken of nog beter je best moet doen om volgende keer wel een promotie te krijgen, dat is aan jou. Als het je maar gelukkiger maakt.
Tip 10
Als je gelukkig en zelfverzekerd bent, heb je ook geen reden om jaloers te zijn!
Bron: Eveline de Ruiter