Hoe voelt het wanneer je lekker in je vel zit? Heb je dan voldoende energie, ben je dan opgewekt en tegelijkertijd ontspannen?
Als dat zo is, zit je in jouw Window of Tolerance (Dan Siegel, 1999) ofwel jouw optimale en comfortabele spanningsgebied.

Binnen deze "window" ben je in staat om helder te denken, flexibel te reageren op situaties, en op een gezonde manier om te gaan met emoties.

Hoe voelt het in je Window?

Wanneer je in jouw Window of Tolerance zit, is er een gevoel van controle en harmonie. Je kunt emoties verwerken en ze een plek geven zonder overweldigd te raken. Dit zorgt ervoor dat je adequaat kunt reageren op situaties en op een natuurlijke manier contact maakt met de mensen om je heen.

Vergelijk het met varen in een bootje op een rustige rivier: je beweegt soepel mee met de stroming van het leven, zonder dat je uit balans wordt gebracht door kleine golven.

Het leven is echter dynamisch en het kan voorkomen dat er gedurende de dag iets gebeurt waardoor de spanning te hoog wordt en je als gevolg daarvan uit je Window of Tolerance raakt (je bootje bevindt zich dan in een storm op open zee in plaats van op je rustige riviertje).

Uit je Window

Er zijn verschillende manieren of richtingen om uit je window of tolerance te raken.
1. Je komt in een overactieve staat (vechten-vluchten) terecht, de zogenaamde boven-route
2. Of juist in een passieve staat (bevriezen) de onder-route

In onderstaande figuur zie je voorbeelden van gevoelens die horen bij een overprikkelde reactie en die van een passieve reactie.

Voorbeelden van gevoelens/emoties en gedrag van de bovenroute zijn: Snel denken en praten, willen controleren, angst of paniek voelen, de strijd aangaan etc.
Voorbeelden van gevoelen/emoties en gedrag van de onderroute zijn: depressiviteit, terugtrekken, op de automatische piloot leven, dissociëren etc.

Trauma en Window

Het Window of Tolerance is kleiner bij mensen die last hebben van een trauma. Het zenuwstelsel is vaak chronisch overbelast. Hierdoor is de veerkracht en ruimte om prikkels op te kunnen vangen verminderd en raakt men sneller uit balans.

Door o.a. het trauma te verwerken kan er meer ruimte in het window ontstaan zodat je veerkracht versterkt wordt en het vermogen om met stressvolle situaties om te gaan verbeterd wordt.

Herkennen van je Window

Om effectief met je Window of Tolerance te werken, is het belangrijk om jezelf goed te leren kennen.
Dit begint met het bewust worden van hoe het voelt om binnen je window te zijn.

Hoe gedraag je je als je in balans bent? En hoe voel je je wanneer de spanning oploopt? Word je hyperactief en gejaagd (bovenroute), of voel je je uitgeput en teruggetrokken (onderroute)? Het herkennen van deze signalen is essentieel om op tijd in te grijpen voordat je uit je window raakt.

Hoe beter je voelt hoe het is om in je window of tolerance te zitten, hoe beter je ook kunt merken wanneer je er niet meer in zit.
Herken jij bij jezelf wat er bij jou gebeurt wanneer de spanning oploopt en je (te) veel stress ervaart? Schiet je dan in de bovenroute of word je juist passief? Of wisselen deze verschillende routes elkaar af?

Werken met je Window

Zodra je in de gaten hebt waar je je emotioneel bevindt, in- of buiten je window, kun je daarmee aan de slag.
Wanneer je merkt dat je bv overmatig aan het piekeren bent, slecht slaapt, heel gespannen bent of je depressief voelt, is het belangrijk om de weg naar je Window of Tolerance terug te vinden.
Dit doe je door in te grijpen en de spanning te reguleren zodat je weer in je natuurlijke ontspannen staat van zijn komt.

Er zijn verschillende strategieën om jezelf weer terug in je window te krijgen.
Deze technieken richten zich op het reguleren van je zenuwstelsel en het verlagen van spanning:

Voor hyperarousal: Als je merkt dat je piekert, gespannen bent, of moeilijk kunt ontspannen, is het belangrijk om methoden te vinden die je helpen kalmeren.
Dit kan variëren van een (huis)dier knuffelen, jezelf zachtjes omhelzen, ademhalingsoefeningen doen, meditatie, een wandeling maken, of een warm bad nemen. Apparaatjes zoals de Moonbird kunnen hierbij helpen door je ademhaling te coachen, waardoor je zenuwstelsel weer in een ontspannen staat komt.

Voor hypoarousal: Als je merkt dat je je terugtrekt of lusteloos voelt, kan beweging en actie juist helpen om weer in je window te komen. Denk hierbij aan activiteiten zoals dansen, sporten, of het opzetten van muziek waar je blij van wordt. Creatieve bezigheden of tijd doorbrengen met vrienden kan je helpen om je weer veilig te voelen en uit die bevroren staat te komen.

Hiernaast kun je aandacht gaan geven aan het vergroten van je window of tolerance.
Dit kun je doen door ervoor te zorgen dat je je gemiddeld gezien vaker in een veilige en ontspannen staat bevindt.
Structureel zorgen voor momenten van ontspanning door bijvoorbeeld dagelijks te mediteren of op een andere manier je zenuwstelsel te trainen.

Voorbeelden van het trainen van je zenuwstelsel zijn o.a. het doen van koude training of je kunt de zenuw die verantwoordelijk is voor ontspanning, versterken door het gebruik van Nervus Vagus stimulatie door middel van oefeningen of bv een apparaatje de Amofit of de Nurosym.
Voordat je dit overweegt, is het belangrijk om te checken of dit wel voor jou geschikt is, en te overleggen met je behandelaar of betrokken arts.
Er zijn situaties waarbij deze methode niet geschikt is zoals wanneer je een pacemaker of andere electronische implantaten hebt, zwanger bent, last van epilepsie hebt, een orgaanstransplantatie hebt ondergaan. Ook is het goed om te weten dat deze vorm van stimulatie niet geschikt is voor kinderen onder de 18 jaar (Nurosym). Ook wanneer je last hebt van een zeer gevoelig zenuwstelsel raad ik deze producten niet aan.

Regelmogelijkheden

Belangrijk is dat je gaat voelen en ervaren wat jouw 'regelmogelijkheden' zijn.
Zo is de de tegenhanger van in het overactieve gebied zitten: ontspannen en de tegenhanger van het passieve gebied en bevriezing: in actie komen!

Ga eens na wat je helpt om jezelf te ontspannen en je veilig te voelen?
Is dat een oefening of meditatie, een wandeling of creatieve bezigheid?
Raak je ontspannen van een warm bad?
Ben je bekend met koude training en/of ademoefeningen?

Een helpende tool waarmee we graag werken is een Moonbird. Een moonbird is een apparaatje wat als ademcoach dient. Met behulp van een Moonbird kun je jezelf door het volgen van het tempo met je adem jezelf begeleiden naar rust en ontspanning.
Ook kan een verzwaringsdeken of een Flowee Spijkermat helpen om je zenuwstelsel tot rust te laten komen.

En wat helpt je om in beweging/actie te komen?
Starten met iets leuks?
Fijne muziek opzetten?
Even dansen of zingen?
Sporten?
Kun je steun organiseren voor jezelf?

Samenvattend:

Werken met je Window of Tolerance betekent:
Meer ruimte maken zodat je minder snel getriggerd wordt en je zenuwstelsel stabieler en veerkrachtiger wordt.
Reguleren, de weg weer terugvinden als je jezelf een beetje kwijt bent geraakt.

Belangrijk is dus dat je gaat voelen en ervaren hoe groot jouw Window is en wat jouw ‘regelmogelijkheden’ zijn. Hoe meer je kunt reguleren hoe meer grip je op je emoties krijgt en hoe meer rust je kunt ervaren.

Hulp

Wil je meer inzicht krijgen in hoe jouw Window of Tolerance werkt? Heb je hulp nodig om je emoties te reguleren? Wil je meer rust en ontspanning ervaren?

Neem dan contact met ons op, Emma en ik kunnen je helpen in het weer in balans brengen van jouw zenuwstelsel.

Contact opnemen